از متافیزیک شر تا نظام عشق؛ خوانش انتقادی تفسیر هایدگر از رسالۀ آزادی شلینگ

«رساله‌ی در باب ذات آزادی بشر و مسائل پیوسته بدان» (1809) اثر نامدار فیلسوف آلمانی، یوزف شلینگ، با تعابیری نظیر «قله‌ی ایدئالیسم آلمانی»، «تحقق نهایی هسته‌ی بنیادین متافیزیک غربی به طور عام» و عالی‌ترین تجلی «متافیزیک شر» از سوی مارتین هایدگر توصیف شده است. رساله‌ی مذکور با پذیرش وظیفه‌ی آشتی‌دادن میان مفاهیمِ به‌ظاهر متناقض آزادی و ضرورت (یکی از آنتی‌نومی‌های عقل نظری نزد کانت)، در پی تأسیس نظامی وحدانی و دربرگیرنده و مقوم آزادی بشری، به گونه‌ای وجودشناسیِ بنیادین راه می‌برد که به‌واسطه‌ی معرفی تمایز میان «هستی» و «بنیاد هستی» و لزوم دریافت این «بنیاد تاریک» در مقام آن شرطی از وجود که ضرورتاً از مرزهای درک عقلانی فراتر می‌رود، انقلابی در معنای حقیقی کلمه در ساختار متافیزیک سنتی پیش رو می‌نهد.
نظریه‌ی درخشان شلینگ در باب تبیین «ذات شر» نه به‌مثابه‌ی نقص یا عدم، بلکه به‌عنوان «وجه ایجابی سوبژه‌ی انسانی» در حرکت به سوی فردیت، نه تنها متافیزیک اخلاق را به پیش و پس از خود تقسیم می‌کند، بلکه بستری بس فراخ برای نوآوری و حیات‌بخشی به ابعاد گوناگون فلسفه عرضه می‌نماید. پژوهش حاضر، کوششی ا‌ست در شرح و بسط اندیشه‌ی شلینگ در زبان فارسی و توضیح و ارزیابی انتقادی خوانش تأثیرگذار هایدگر از این متن.