جنگ اوکراین و دورنمای همکاری های اقتصادی و امنیت مشترک منطقه ای

رئیس جمهور روسیه، پوتین، با شروع جنگ اوکراین در 24 فوریۀ 2022، دست به بزرگ‌ترین اشتباه سیاسی در دورۀ صدارت خود زد. در این فاصله منابع انسانی، مالی و طبیعی عظیمی در هر دو کشور نابود شده‌اند. اما نمی‌توان ارزیابی جنگ را به این اشتباه بزرگ پوتین محدود نمود. در حقیقت این جنگ با «انقلاب میدان» در سال 2014 که به گفتۀ کارشناسان نوعی کودتا برای کشاندن اوکراین به اتحادیۀ اروپا و ناتو بود، شروع شد. ایالات متحده از آن زمان و حتی قبل از آن زمان برای این هدف در ادامۀ سیاست محصور کردن نظامی روسیه سرمایه‌گذاری نظامی و مالی وسیعی نمود و با تحریک نیروهای ضد روسی در اوکراین، پوتین را به سوی جنگ کشانید. در حقیقت پوتین در تلۀ آمریکا افتاد. بدین ترتیب وی شایستگی رهبری جریان‌های جهانی در راستای ایجاد نظام جدید و چند قطبی در جهان را از خود سلب نمود. اما وجدان علمی ایجاب می‌کند که به ریشه‌های تاریخی جنگ اوکراین به‌خصوص پس از فروپاشی شوروی پرداخته شود. چنین ارزیابی‌ای الزاماً نقش آمریکا را در ایجاد جنگ اوکراین برملا می‌کند. این یکی از مهمترین دستاوردهای کتاب حاضر است. تجربیات این جنگ و رویکرد روسیه به آن نشان می‌دهد که سیاست‌های گردش به شرق جمهوری اسلامی نمی‌تواند بدون مطالعه و ارزیابی همه‌جانبه باشد. در این کتاب علاوه بر نکات بالا نشان داده شده است که همیشه گزینه‌ای هم در مقابل جنگ وجود دارد که اغلب از نظر دور می‌ماند. همکاری و امنیت مشترک منطقه‌ای، راهبردی تاریخی و جهانی برای ساختن نظام جهانی جدید و صلح جهانی است و توجه به آن جزو وظایف سیاسی و اخلاقی دولت‌مردان ایرانی به شمار می‌آید.